Najstarsze ślady osadnictwa w Ołtaszynie
Wszyscy prawie znamy powszechnie funkcjonujące zapisy o wsi Ołtaszyn z okresu środkowego średniowiecza, gdzie pojawiają się informacje nadań kościelnych i pierwsze daty. W kilku publikacjach mamy jednak również wzmianki o zdecydowanie wcześniejszym udokumentowanym osadnictwie w tym miejscu. Wszystko to jest zgrabnie napisane, ale pozbawione konkretów lokalizacyjnych i dokumentacyjnych. Zastanówmy się zatem jakimi zapisami dysponujemy w zakresie najstarszego osadnictwa i co z nich wynika. Takie małe śledztwo pozwoli zidentyfikować zagadnienie i zasoby wiedzy.
Wzmianka pierwsza. Z. Antkowiak Z., Stare i nowe osiedla Wrocławia, s. 132, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1973 r. Postaram się tu podać obszerniejszy zapis bo jest on również istotny dla szerszego pojęcia osadnictwa w rejonie naszej wsi:
„Położenie Ołtaszyna potwierdza wcześniej opisane prawidłowości powstawania osiedli ludzkich. Główne czynniki decydujące o tym, że powstała tutaj najpierw osada, która następnie około 1200 r. przekształciła się w wieś to: położenie w pobliżu rzeki Ślęzy – urodzajne ziemie – położenie na przecięciu się ważnych szlaków handlowych – położenie przy dużym ośrodku miejskim.
Obszar, który zajmuje obecnie osiedle Ołtaszyn jest miejscem nieprzerwanej działalności człowieka na przestrzeni wieków. Tak jak w przypadku Wrocławia Odra i Oława warunkowały rozwój miasta, tak w przypadku Ołtaszyna – Ślęza. Po obu stronach rzeki są ślady skupisk ludzkich.
Nie można jednoznacznie stwierdzić, w którym momencie obszar, który obecnie zajmuje osiedle został zamieszkany. Ślady osadnictwa odległe bo sięgające X wieku odkryto w pobliżu na obszarze Partynic. W czasach, kiedy jedynym środkiem lokomocji były własne nogi osady te znajdowały się w niewielkiej od siebie odległości. Potwierdzenia dostarczają znaleziska archeologiczne, które z większym lub mniejszym zagęszczeniem ciągną się wzdłuż rzeki Ślęzy „.
Wzmianka druga. W kilku innych publikacjach pojawiają się zapisy o bardzo podobnej treści – cytuję :
Ołtaszyn – historia – „Najstarsze ślady osadnictwa odkrywane przez archeologów w okolicy naszego osiedla Ołtaszyn pochodzą z epoki brązu i żelaza. Mimo upływu wieków w rozmieszczeniu ulic Strachowskiego i Pszczelarskiej do dziś rysuje się charakterystyczną linią dawnej osady słowiańskiej. Najstarszy znany zapis dotyczący wsi powstał w roku 1204”.
Jak z tego wynika gdzieś na naszym terenie prowadzone były badania archeologiczne w wyniku których zostały wykryte te ślady osadnictwa. Niestety żadna ze znanych mi publikacji nie podaje więcej szczegółów. Mamy zatem zapisy, pora poszukać śladów i faktów w tej sprawie.
Należy również przywołać opracowanie „Encyklopedia Wrocławia”, gdzie na ten temat nie ma żadnego zdania. Encyklopedia milczy w tej sprawie.Tak czy inaczej wyjaśnijmy sobie ta sprawę ostatecznie.
Czym dysponujemy .
Prześledziłem dostępne mi informacje i materiały źródłowe z zakresu opracowań archeologicznych starając się odszukać jakieś bogatsze wątki dotyczące naszej lokalizacji.
Rozpoczynam od opracowania inwentaryzującego zabytki i stanowiska archeologiczne na naszym terenie i w okolicy. Poniżej publikuję ten materiał. Jednoznacznie z niego wynika, że w pobliżu mamy dwa stare grodziska w Biestrzykowie i na Wysokiej (zaznaczone na mapie jako kółeczka. Dodatkowo w okolicy rzeki Ślęza w okolicy Toru Wyścigów Konnych Partynice mamy trzy stwierdzone miejsca osadnictwa – zdjęcie środkowe. Mamy również zaznaczone stanowiska archeologiczne z terenu naszego osiedla, ale nie wynika z tego, że miejsca te dostarczyły ważnych informacji – zdjęcie lewe.
Kolejnym bardzo istotnym opracowaniem w tym zakresie jest książka „Archiwalia archeologiczne z terenu Wrocławia do roku 1945” w której to odnalazłem ciekawe zapisy, bogatą treść merytoryczną, ale nasza wieś Ołtaszyn nie została tam opisana – zatem nic znaczącego nie miało tu miejsca w okresie do 1945 roku.
Istotnym materiałem w naszej sprawie jest również mapa Biura Rozwoju Wrocławia używana do potrzeb realizacji planów miejscowych. Informacje naniesione na tej mapie jednoznacznie wskazują, że w naszym rejonie były wykonywane jakieś odkrywki i prace, bo są tam zaznaczone w formie kwadracików, ale narracji i bogatszego opisu brak – zdjęcie u góry po lewej stronie..
Wnioski
Starałem sie w tym miejscu zebrać wszystkie dostępne mi materiały i wyjaśnić funkcjonujące w powszechnym obiegu informacje o najdawniejszym osadnictwie w rejonie naszej wsi. Z mojej strony przekaz jest jednoznaczny – nie ma przesłanek do budowania mitu o prehistorycznym osadnictwie na naszym terenie i tyle. Jednocześnie jeśli ktoś w tej sprawie dysponuje bogatszym zasobem archiwalnym proszę o kontakt i informacje. Jednak nie jest do końca bo mamy również sensację w pobliżu.
Sensacja na zakończenie
Skarby Partynickie. Tak to bardzo duże i istotne znaleziska bursztyny w okolicy TWK Partynice i ulicy Karkonoskiej. TUTAJ artykuł i więcej informacji.
Przeczytajcie również inne moje artykuły.
Ostatnio w tym samym cyklu napisałem o pochodzeniu nazwy Osiedla Ołtaszyn – TUTAJ
Tereny zewnętrzne przy kościele w Ołtaszynie – TUTAJ
Zapraszam za tydzień – Fakty i mity – Osiedle Ołtaszyn – druga wojna Światowa – działo na wieży kościelnej.